(1:40:08) Phật tử Kim Quang: Con cũng chưa hiểu câu đó lắm Thầy.

Trưởng lão: Cái câu đó nó quá rõ.

Phật tử Kim Quang: Không, nhiều khi con nghĩ, của ta thì nó dễ. Còn cái gì không phải là ta, là cái gì? Cái thân không phải là ta hả Thầy?

Trưởng lão: Ừ.

Phật tử Kim Quang: Chỉ có cái thân này không phải là ta thôi hả Thầy?

Trưởng lão: Thân và tâm nữa, cái tâm nữa.

Phật tử Kim Quang: À, Cái tâm nữa.

Trưởng lão: Cái biết của con cũng không phải là con nữa, thân tâm luôn. Bởi vì các pháp mà. Có những cái pháp nó về tinh thần, có những cái pháp nó về hữu hình.

Phật tử Kim Quang: Thì cái xác với lại cái tâm.

Trưởng lão: Cái xác và cái tâm. Mà không có cái nào là ta, là của ta nữa. Mà cũng không còn có cái bản ngã của ta nữa.

Phật tử Kim Quang: Cái bản ngã đó là cái gì?

Trưởng lão: Cái bản ngã là cái mà nó luôn luôn nó thường hằng, bất biến mà người ta bị cố chấp, nó không có luôn cái đó nữa. Người ta cho cái bản ngã, cái “Không phải là bản ngã của ta” tức là cái Phật tánh này kia đó. Thì cái câu nói của đạo Phật là phá luôn những cái tư tưởng đó. Bởi vì cái đó là cái tư tưởng người ta nghĩ cái linh hồn nó còn hoài hoài đó, tức là cái bản ngã của mình. Cái gì nó còn vĩnh viễn mãi mãi nó là bản ngã, mà không có cái gì là bản ngã của mình hết.

Phật tử Kim Quang: Nhưng mà mình đưa ra cái ví dụ như thế nào, để mình tư duy như thế nào, để mình hiểu cái bản ngã đấy?

Trưởng lão: Cái bản ngã, bây giờ nói ngay về cái linh hồn thôi.

Phật tử Kim Quang: Dạ, cũng như là bây giờ mình tư duy như thế nào để hiểu là không có cái bản ngã? Giả sử như nếu mà nói về “không phải của ta” giả sử như cái thân này lúc bệnh, lúc không bệnh thì nó dễ, thì nó vô thường. Bởi vậy mình không có lo lắng.

Trưởng lão: Vô thường. Còn cái tâm nó cũng dễ, là lúc có niệm, lúc không có niệm là nó cũng vô thường. Mà cái bản ngã, cái bản ngã là cái linh hồn, cái siêu hình, một cái không có hình dáng gì hết. Coi chừng chúng ta lại chấp vào cái đó, cho nó cái đó nó còn. Còn cái này nó hoàn toàn nó không có cho nên nó vô thường. Cái tâm cái này nó vô thường hết, nhưng mà còn cái đó chúng ta sẽ còn. Có nhiều người bị cái tư tưởng đó, cái tư tưởng chấp, chấp ngã đó. Cho nên chấp bản ngã đó, nó không phải dễ đâu. Khó lắm chứ.

Phật tử Kim Quang: Giả sử như bây giờ con, thì con nói con biết là coi như là con tin Thầy không có linh hồn, không có Phật tánh không có gì hết. Có nghĩa là do cái lòng tin của con vào những lời Thầy. Nhưng mà đó là do cái lòng tin, nhưng mà làm sao mình phải diễn tả qua cái lời nói, là chứng minh là cái điều đó không có.

(1:42:19) Trưởng lão: Điều đó không có là mình chứng minh rất cụ thể, rất rõ ràng, để cho người ta biết rằng nó không có. Là tại vì cái phần mà mình hiểu biết đó, là cái ý thức của mình đang hiểu biết. Trong cái cuộc sống hàng ngày của mình đó, đối xử với nhau là cái ý thức. Nhưng mà ban đêm mình ngủ á là cái chiêm bao của mình á, đó là cái tưởng thức. Cho nên mình phải giải thích về cái biết của ý thức và cái biết của tưởng thức. Vì vậy mà cái biết của tưởng thức này không có nghĩa là cái linh hồn, cái bản ngã của các vị. Mà nó là cái tưởng thức, tưởng uẩn của quý vị mà thôi. Cho nên cái thân ngũ uẩn của quý vị đó, năm uẩn đó nó sẽ hoại diệt. Tức là cái tưởng này nó cũng không có còn.

Phật tử Kim Quang: Vậy là mọi người lầm chấp cái tưởng là cái linh hồn.

Trưởng lão: Lầm chấp cái tưởng là cái linh hồn, là cái bản ngã.

Phật tử Kim Quang: Vậy thì bây giờ thì con mới hiểu.

Trưởng lão: Để mình thấy rằng cái mộng mị đó là người ta lầm chấp vô đó. Coi như là mình ban đêm là linh hồn mình nó xuất ra, mình ngủ. Cho nên cái thân, cái tâm mình nó ngủ hết rồi. Ý họ muốn nghĩ như thế này nè, cái biết của mình là cái tâm, cái ý thức mình đang hoạt động mình biết. Mà cái thân của mình là cái cụ thể, cái hình dáng của nó. Phải không? Mà khi ngủ thì cái biết của cái tâm nó cũng không có phải không? Bởi vì mình ngủ rồi, cái thân này nằm yên. Mà tại sao lại có cái mà nó mơ mộng cái này cái kia? Nó thấy nó gặp người này người kia? Thì do đó họ nghĩ đó cái bản ngã của họ, cái linh hồn. Mà cái này nó không có, nó do cái tưởng đó mà nó, tưởng thức đó mình lưu xuất ra mà thôi.

(1:43:53) Rồi bắt đầu mình mới chỉ cho người ta thấy, bởi vì cái tưởng đó nó lưu xuất ra. Cho nên vì vậy có cái người nhập đồng mà lên cốt bằng cách này cách khác. Đó đều là hoàn toàn bị tưởng. Bị cái tưởng thức của họ nó hoạt động, cho nên cái ý thức nó dừng lại. Rồi có những cái hiện tượng mà nó siêu hình nữa. Rồi người ta tìm hài cốt bằng cái tưởng người ta giao cảm được. Bởi vì cái tưởng nó không cách vách. Cũng như bây giờ mình ở tại Trảng Bàng, mà mình nằm mộng thì mình thấy mình đi chơi ở trên Đà Lạt. Cho nên cái không gian nó không có trải dài đối với cái tưởng. Đó, do đó mình tưởng là cái linh hồn nó xuất, nó đi chỗ nào cũng được, nó không. Chứ sự thật ra cái tưởng, nó không có cái khoảng không gian đối với nó. Rồi cái thời gian nó nữa, nó không có cái quá khứ, hiện tại, vị lai nữa. Ông bà chết hồi nào đâu không biết bây giờ nó cũng gặp ông bà nói chuyện như thường, con hiểu chưa? Cái tưởng đó. Tự nó, nó hiện ra những cái hình ảnh của ông bà này kia để nó tiếp, nó tiếp giao với nhau ở trong cái giấc mộng. Chứ nó không phải là có những cái kinh hồn ông bà mình tiếp. Cho nên vì vậy mà xác định là không có cái linh hồn, không có cái bản ngã.

Phật tử Kim Quang: Dạ, bản ngã là cái đó.

Trưởng lão: Để cho mình phân biệt được cái thức và cái tưởng thức.

Phật tử Kim Quang: Dạ.

(1:45:07) Trưởng lão: Bởi vì khi mà cái ý thức của mình nó ngủ, nó nằm yên, nó không có hoạt động đó, thì cái tưởng đó nó mới có mộng mị. Chứ bao giờ mà có cái người mà còn thức, mà chiêm bao được bao giờ. Đó! Vậy cho nên vì vậy mà mới thấy được cái này, mới xác định cho họ không có cái thế giới siêu hình. Không có cái bản ngã tức là không có thế giới siêu hình. Cho nên cái câu đức Phật xác định rất rõ là: “Không có pháp nào là ta, là của ta, là bản ngã của ta”, đúng ba cái. Thay vì: “Không có cái pháp nào là ta, là của ta”. Đủ rồi phải không?

Phật tử Kim Quang: Dạ.

Trưởng lão: Tại vì còn cái linh hồn, phải nói là “Bản ngã của ta nữa”, để mà không có toàn bộ hết. Ông Phật ông…​ “Cái pháp đều vô thường, không có pháp nào là ta, là của ta, là bản ngã của ta”, ông làm một dọc ba cái, là quét sạch hết rồi. Chứ ông làm chừng hai cái, còn một cái chắc là Phật tánh rồi, là ổng cũng quét.

Phật tử Kim Quang: Hèn gì mấy sách kia nói Phật tánh.

(1:46:08) Trưởng lão: Còn cái là để mình để dành làm Phật tánh. Tại vì ông Phật nói, mà thiên hạ mà thêm có Phật tánh thì con biết ghê vậy chứ. Vậy đó mà người ta chấp ghê lắm đó, chứ không phải dễ xả cái đó đâu.

Phật tử Kim Quang: Nhưng mà có trường hợp những nhà ngoại cảm, là vừa tưởng thức với ý thức cùng làm việc?

Trưởng lão: Ý thức họ làm việc. Họ đang sống với tưởng thức nhiều. Mà tới cái chỗ đó, cái bắt đầu họ muốn ý con. Cái ý thức họ muốn để mà họ nhìn cái hài cốt ở dưới lòng đất thì cái tưởng thức nó làm việc, nó hay.

Phật tử Kim Quang: Dạ.

Trưởng lão: Thầy nói người này nó sử dụng được hai cái. Ngay đó cái ý thức của họ dừng lại, thì cái tưởng thức nó tiếp tục, nó soi ở dưới đất. Nó coi, để coi cái chỗ đó, nó có hay không có hài cốt? Cách mấy thước nó biết liền.

Phật tử Kim Quang: Dạ giống Phan Thị Kim Hằng gì phải không Thầy?

Trưởng lão: Ờ, ừ cô Bích Hằng đó.

Phật tử Kim Quang: Cô Bích Hằng.

Trưởng lão: Cô Bích Hằng.