Phật tử 3: Bạch Thầy con muốn hỏi cái trạng thái của ý thức hoạt động và của tưởng thức hoạt động, hai cái trạng thái nó khác nhau chỗ nào?

Trưởng lão: Khác nhau chớ con, đâu có giống nhau. Cái trạng thái của ý thức là có đối tượng trước mặt, còn cái trạng thái của tưởng thức là không có đối tượng. Con hiểu chỗ đó không? Nghĩa là không có vật trước mặt mà con lại nghĩ đến cái vật đó là tưởng nó hoạt động, còn có vật này trước mặt, con thấy cái máy này trước mặt con thấy nó rõ ràng cái máy này, cái này nó tròn, cái này nó sao là con thấy. Còn bây giờ không có mà con thấy nó tròn nó méo ở trong đó thì đó là con bị tưởng.

Phật tử 3: Bạch Thầy như Thầy nói, chẳng hạn mình đang đi kinh hành cứ mải đi rồi nó cũng rơi vào tưởng đấy là như thế nào ạ?

Trưởng lão: À nó cũng sẽ vô tưởng, bởi vì Thầy nói mình cứ có tác ý ra, cái ý thức của mình tác ý ra thì nó mới hết, còn mình cứ để mình giữ …​

Phật tử 3: tức là ý thức mình tác ý ra mình phải biết môi trường đang đi chẳng hạn cái nền sân nó thế nào, sàn nhà như thế nào…​

Trưởng lão: Ừ phải rồi nó là ý thức.

Phật tử 3: Thì nó là ý thức, mà mình quên đi chân mình cứ bước mình không biết được cái điều đó là tưởng thức?

Trưởng lão: Là tưởng thức. Đúng rồi.

(…​)

(30:35) Đó thì Thầy nói như vậy con thấy, bởi vì cái ý thức cái tưởng thức chúng ta thấy dễ lắm. Nếu mà chúng ta ngồi mà yên lặng mà quên không tác ý là bị tưởng rồi, bị tưởng nó xen vô rồi. Cũng biết nó chớ mà tưởng mà không hay.

Phật tử 3: Tức là thân làm việc theo cái tưởng nó hoạt động, chứ còn cái ý thức không hoạt động nữa thì không có biết con kiến hay gì ở dưới chân mình nữa?

Trưởng lão: Đó, nghĩa là cái ý thức của mình, đi mà nó thấy con kiến biết liền là ý thức, mà đi mà không biết con kiến thì đó nó thành tưởng thức. Bởi vì Thầy nói ý thức là phải có vật trước mặt của mình, có đối tượng trước mặt là ý thức. Mà nó không có cái vật trước mặt của mình, thì nó không phải là ý thức. Bây giờ hơi thở mình có thấy được đâu, mình có nghe được cái hơi thở đâu, mà bây giờ mình cũng biết được cái hơi thở thì rõ ràng đó là bị tưởng. Cho nên vì vậy để mà tu hơi thở người ta phải nhắc “Hít vô tôi biết tôi hít vô, thở ra tôi biết tôi thở ra”, nhắc là ý thức, còn cứ không nhắc là tưởng. Phải không?

Phật tử 3: Cái câu nhắc tác ý của mình đó là đối tượng của ý thức…​

Trưởng lão: Đối tượng của ý thức, còn cái kia nó đâu có đối tượng được. Bởi vì cái hơi thở đâu có thấy, mà nó chỉ có cái rung động của cái thân.

Phật tử 3: vì thế Thầy nói Thầy sợ cái tĩnh lặng đó, tại vì cái tĩnh lặng thì không có đối tượng để ý thức hoạt động.

Trưởng lão: Đó. Bởi vậy cái người mà không hiểu không có kinh nghiệm tu rồi cứ dạy chúng ta tu tưởng mà không biết. Trời ơi tới chừng mà Thầy biết được Thầy nói, đúng là thiên hạ tu sai rồi, ai cũng tu sai hết không có người nào mà tu đúng hết. Mà bây giờ mình nói mình đúng người ta nói mình thằng điên , ai cũng tu vậy hết, mà có mình không giống ai hết thì người ta nói mình điên chứ sao. Cho nên nó khổ cái nỗi, vì vậy mà Thầy sửa biết là bao nhiêu năm mà Thầy ở đây Thầy sửa chúng không, họ cứ cãi Thầy, rồi họ bỏ Thầy họ đi. Bởi vì Thầy là thằng điên nói không có giống ai hết, còn họ mới giống người này giống người kia thì nó mới đúng.

Phật tử 2: …​Con Thầy dễ dạy tại vì con mới. Con cũng như hồi đó giờ con không biết gì, ở miền Tây đâu có biết, giờ lên đây biết có một chút từ nãy giờ con trình với Thầy đó, bây giờ Thầy dạy con cái pháp này con thấy nó chính xác, nó thực nghiệm trong cái hoàn cảnh thân con nè nó vừa với khả năng. Đâu để ngày mai đêm nay con làm, ngày mai nữa coi sao, mai con có được gặp Thầy nữa không?

(32:47) Trưởng lão: Cứ hễ có chuyện gì trục trặc thì cứ xin cô Út thì con gặp Thầy, còn không có trục trặc thì cứ phải tập. Nó không biết cái gì thì mình phải hỏi, còn nó có những cái gì mà nó không đúng thì phải hỏi thì nó mới biết được, chứ không có gì.

Đó cho nên hôm nay Thầy nói các con mình làm sao mình phân biệt được tưởng thức và ý thức. Mà Thầy nói các con nhận xét nó dễ quá mà. Mà vốn mục đích Thầy đã phân biệt cho các con thiền định của Phật là thiền định của ý thức, chứ không phải cái thiền định của tưởng thức, các con hiểu không? Khi Đức Phật theo ngoại đạo thì tu nó nhằm trong cái thiền định của tưởng thức, cho nên nó nhập từ cái Không Vô Biên Xứ cho đến cái Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ đó là cái thiền định của tưởng.

Cho nên Đức Phật đã bỏ cái này rồi, thế mà đi trở lại Tứ Thiền thì Đức Phật đã thực hiện Tam Minh để làm chủ rồi, mà bây giờ các tổ lại sắp cái định này vô trong này nói của Phật chứ Thầy nói trong kinh Phật bài kinh nào nó cũng có ba cái Tứ Không này hết. Thầy nói thiệt là, sao mà người ta ngu quá vậy ông Phật ổng đã quăng ra rồi bây giờ mình cũng xách vô đây mình cũng nói ông Phật nói. Bây giờ cho nên vì vậy nó rối ren, có một số tu sĩ họ rối ở chỗ cái Thiền Hữu Sắc cái Thiền Vô Sắc Này.

Con Thấy không, tức là họ rối dữ lắm chứ không phải không đâu, họ không biết tại sao kinh có bài kinh này nói Tứ Thiền thôi mà không có nói Tứ Không? Mà có những bài kinh là phải Tứ Không? Không biết sao! Mà không ngờ là các tổ đút vô hết, đưa vô hết chứ thực ra trong kinh điển của Phật hoàn toàn Phật quét ra hết, Phật không chấp nhận, cái ngoại đạo cái đó là không đúng rồi, là không giải thoát rồi. Thế mà bây giờ mình đọc những cái bài kinh trong đó Đức Phật đã xác định mình tu không có thấy nó chứng được đức Phật bỏ rồi, bây giờ lại đút vô mà may có những bài kinh mà Đức Phật bỏ ra đó bây giờ chúng ta còn chúng ta mới biết được, chứ còn nếu mà không có bài kinh đó Thầy biết nói làm sao giờ đây?!

Ông Phật ổng nói ổng chấp nhận đó ông đâu có nói bỏ cái đó đâu, mà tại sao Thầy bỏ? Còn bây giờ nó có những cái bài kinh Đức Phật bỏ, mà nói họ còn không nghe mà huống hồ là nếu mà không có những bài kinh đó thì Thầy làm sao Thầy nói. Khó cái lòng, mình thấy mình hiểu biết mà nói người ta không nghe. Nói thật sự như vậy, mình muốn dẫn họ đi đúng để cho họ giải thoát, họ không biết ơn mà họ còn trao oán cho mình.