(17:32) Này các con, muốn tu hành theo đạo Phật phải chọn người Thiện tri thức có đầy đủ kinh nghiệm giải thoát thật sự. Nếu không chúng ta sẽ rơi vào kiến giải do tưởng thức tạo nên. Như đoàn lái buôn kia không có người dẫn đường nên đành chết trong sa mạc. Người tu theo đạo Phật cũng vậy, nếu không Thiện tri thức, chắc chắn sẽ rơi vào mê tín dị đoan hay bị dính mắc vào danh lợi Phật pháp. Còn không thì rơi vào kiến giải tưởng thức, đó là những kẻ sưu tầm, nghiên cứu, tưởng tượng thiếu thực hành. Còn những kẻ có kiến giải, sưu tầm, nghiên cứu và có thực hành thì lại rơi vào trạng thái định của tưởng thức. Chắc chắn những lối tu theo Phật giáo như thế này sẽ không bao giờ có làm chủ được thân tâm và bị chết trong danh lợi, tài sắc mà không lối thoát.
(18:54) Thiện tri thức là một người quan trọng nhất trong đời tu hành giải thoát của đạo Phật. Nếu chưa có Thiện tri thức chúng ta hãy tìm, nhưng phải đầy đủ trí tuệ sáng suốt để chọn người Thiện tri thức như Phật đã dạy:
"Đừng tin theo lời người thuật lại;
Đừng tin theo truyền thuyết lâu đời;
Đừng tin theo lời khuyên quá cảnh cáo;
Đừng tin theo những điều ghi chép trong kinh điển;
Đừng tin theo lời phỏng đoán mơ hồ;
Đừng tin theo sự khảo sát;
Đừng tin vì bị thế lực chi phối;
Đừng tin để làm vừa lòng người đồng đạo;
Đừng tin lời kẻ khác cho là đúng chân lý;
Đừng tin vì lòng tôn kính bậc thầy tổ của mình.”
Chỉ nên tin chắc khi nào mình thực hành những điều đó đem lại sự ích lợi chân thật là mình không còn bị lệ thuộc vào tâm tham, sân hận, si mê. Những hành động thân, khẩu, ý không làm các điều ác, không gây tội lỗi đau khổ cho ai hết, không bị người thức giả chê trách. Nên tránh những giáo lý mà khi thực hành không đem lại sự lợi ích cụ thể cho mình và mọi người xung quanh, không thành tựu viên mãn được sự giải thoát cho thân tâm mình hết khổ não, phiền lụy thì nên lánh xa các pháp ấy, dù chính Phật thuyết giảng các pháp đó cũng không nên tin làm. Chỉ khi nào thực hành chứng nghiệm và xác định điều đó là thiện pháp được hàng thức giả khen ngợi".
(21:03) Xét qua những lời dạy của đức Phật trên đây chúng ta phải chọn người Thiện tri thức là người phải thể hiện được thân giáo chớ không phải là thuyết giáo suông. Người có thuyết giáo, có thân giáo là người có học, có tu chứng, có trí tuệ đầy đủ kinh nghiệm. Nhưng làm sao mà biết họ là người Thiện tri thức? Muốn biết phải xem hành động việc làm, cuộc sống của họ. Họ có biết thương người, biết thương yêu mọi người hay không? Có thị hiện được tâm từ, bi, hỷ, xả hay không? Họ có sống đúng với giới luật hay không? Vì giới luật của Phật là thước đo Thiện tri thức. Chúng ta dựa vào đó mà chọn Thiện tri thức hay lánh xa Ác tri thức.
Trong cuộc đời tu hành theo đạo Phật chúng ta đã chọn mặt gửi vàng, chọn đúng người đã gởi thân tâm mình, quyết liều chết mà tìm chơn giải thoát. Sống gần gũi bên Thiện tri thức chúng ta thường bắt chước tập theo hạnh của Người thì sự tu hành của chúng ta có kết quả tốt. Chọn được bậc thầy có đức hạnh và giới luật nghiêm túc, lại thêm thiền định sâu mầu đó là một phước báu rất lớn và hy hữu cho kẻ nào may mắn.
(22:52) Đến đây là những mẩu chuyện nhỏ trong đời đức Phật chứng minh cụ thể hùng hồn đức Phật là một đại Thiện tri thức, một tâm hồn thương yêu đệ tử vô bờ bến, một tấm lòng từ bi đối với chúng sanh như hư không, biển cả.
"Một hôm đức Phật và thầy thị giả đến một khúc đường rẽ đôi, đức Phật dự định quẹo phải, thì thầy thị giả lên tiếng:
- Bạch đức Thế Tôn đệ tử hữu sự rẽ trái.
- Này Nagasamala không nên, Như Lai có duyên sự quan trọng cần phải độ sanh ở phía tay phải.
- Đệ tử hữu sự muốn rẽ tay trái.
Đức Phật nói như năn nỉ:
- Này Nagasamala, không nên. Như Lai có duyên sự quan trọng cần phải độ sanh ở phía tay mặt. Đừng làm như vậy, hãy theo Như Lai đi về tay phải.
Mặc đức Phật ba lần ngăn cản nhưng Nagasamala không tuân lời, cuối cùng thầy bỏ bát của đức Phật giữa đường và liền đi về tay trái theo sở thích. đức Phật lượm bát một mình thui thủi hướng về phía tay mặt.
(24:29) Một lần khác thì Mê-khí-dá làm thị giả theo đức Phật đi qua làng Chanh-tu tỉnh Ba-chi-na-sa-sa. Buổi sáng thầy đi khất thực với đức Phật, lúc trở về thì thấy một vườn xoài xum xuê mát mẻ, Thầy nảy sinh ý định đến đây tham thiền bèn bạch Phật xin phép. Đức Phật khuyên ngăn ba lần nhưng thầy Mê-khí-dá một mực cãi lời bỏ đức Phật một mình và ra đi về phía vườn xoài để hành đạo.
Cuối cùng những người này trở về lễ Phật xin sám hối. Đức Phật chẳng những không để tâm về những hành động nông nổi gần như phạm thượng của các thầy, mà trái lại đức Phật còn dùng những lời từ mẫn khuyên lơn."
Những hành động từ bi như thế thật khó kiếm được trên đời này. Hành động từ bi bao dung của Thiện tri thức là một bài học cụ thể nhất. Đó mới gọi là thân giáo, nhờ đó chúng ta tiếp nhận và chịu ảnh hưởng sâu đậm. Lúc bấy giờ mới phát khởi tình thương yêu chân thật.
Nhưng muốn có lòng thương yêu chân thật thì phải tu cách nào? Như vừa giảng ở trên phải được Thiện tri thức thân giáo thì tâm từ bi mới phát hiển.