(0:00) Hôm nay có duyên quý Phật tử về thăm Thầy. Về thăm Thầy đây là cũng là cái nhân duyên rất lớn, một cái nhân duyên rất lớn. Vì vậy mà nhân cái dịp này Thầy sẽ có một cái buổi nói chuyện với mấy con. Nói chuyện với mấy con để mấy con thấy rằng con đường của đạo Phật là con đường thực tế, cụ thể. Bởi vì đức Phật khi mà tu chứng rồi thì Ngài dạy cái bài pháp đầu tiên, mà gọi là Tứ Diệu Đế. Tứ Diệu Đế tức là bốn cái chân lý, bốn cái chân lý của đạo Phật.

Cái chân lý thứ nhất thì như chúng ta biết rằng đó là Khổ Đế. Nói rằng con người thì người nào cũng có khổ hết. Thực sự chúng ta sinh ra làm người thì người nào cũng có khổ. Đó là một cái chân lý thứ nhất. Cái chân lý thứ hai là cái nguyên nhân sinh ra đau khổ. Thì đức Phật nói cái tâm tham dục của chúng ta, thì ai lại không có cái tâm dục? Cho nên cái lòng tham muốn của chúng ta nó là cái khổ. Cái nguyên nhân sanh ra đau khổ thì con người nào cũng có cái lòng tham muốn đó hết, cũng có lòng ham muốn đó.

(1:15) Cho nên khi mà cái nguyên nhân thứ ba mà con người nó có, mà không phải là một người tu chứng. Không phải là một người tu chứng mới thấy được cái nguyên nhân thứ ba. Mà nguyên nhân thứ ba đó là Diệt Đế, tức là cái chân lý của đạo Phật. Thì mọi người chúng ta chưa tu ai cũng thấy được cái chân lý đó hết. Tại sao thấy? Thầy chỉ cho để thấy, tức là cái tâm vô lậu. Cái tâm vô lậu đó là một cái trạng thái tâm của chúng ta mà mọi người hiện giờ ai cũng có. Đó là: “Tâm bất động, thanh thản, an lạc, vô sự”. Bây chúng ta giờ chúng ta ngồi im lặng, chúng ta nghe cái sự bất động của tâm chúng ta. Mọi ác pháp bên ngoài, mọi các pháp không tác động vào thân tâm chúng ta. Chúng ta ngồi yên lặng tức là bất động. Và nhìn lại cái tâm của mình coi nó có nghĩ ngợi gì không? Nó không nghĩ ngợi tức là thanh thản. Có phải không? Ai cũng biết cái tâm mình không nghĩ ngợi điều gì, đó là thanh thản. Còn cái thân của mình nó không đau nhức, không mỏi mệt chỗ nào hết thì đó là an lạc.

(2:31) Và chúng ta đang ngồi đây tâm không nghĩ ngợi, thân không làm công việc gì cả hết, cho nên nó là vô sự. Vậy thì mỗi người đều có được cái trạng thái tâm đó hết. Bây giờ chúng ta suy ngẫm, ngồi lại lắng chừng trong một giây thì chúng ta thấy được cái trạng thái tâm đó. Nhưng muốn bảo vệ được cái trạng thái tâm đó từ một tiếng đồng hồ cho đến một ngày đêm, cho đến 7 ngày đêm thì khó làm quá, khó làm. Chỉ trong vòng vài giây thì chúng ta đã thấy, đã thấy được cái tâm của chúng ta nó không thể bất động được, mà nó nghĩ chuyện này đến rồi nghĩ đến chuyện khác. Còn thân chúng ta ngồi lâu một chút thì mỏi mệt, nhúc nhích, phải động đậy không thể bất động được. Và nếu thấy tâm chúng ta mà yên lặng, không còn khởi niệm thì nó sẽ lặng vào hôn trầm, thùy miên, tức là buồn ngủ.

Cho nên trong cái tâm trạng của một con người mà bất động không thể được là vì nó do ba cái đối tượng. Đối tượng thứ nhất là ý thức của chúng ta hay khởi niệm. Cái đối tượng thứ hai là cái thân của chúng ta bị cảm thọ. Cái đối tượng thứ ba là chúng ta bị hôn trầm, thùy miên hay buồn ngủ. Đó là ba cái đối tượng mà làm cho cái tâm vô lậu của chúng ta không thể kéo dài được thời gian. Ai cũng có, nhưng mà muốn cho nó có được thời gian dài thì rất là khó khăn. Phải tu tập.

(4:06) Cho nên cái chân lý thứ tư của đạo Phật đó là Đạo Đế. Mà Đạo Đế đó là cái chương trình giáo dục đào tạo của đạo Phật, để giáo dục người ta tu chứng quả A La Hán. Chứng quả A La Hán. Chứ không phải muốn tu là tu đại. Tu theo đạo Phật không có nghĩa là vào chùa để lạy Phật, để cầu chư Phật gia hộ hay hoặc niệm Phật để cầu Vãng Sanh. Điều đó là một cái điều tưởng, không thể thực tế.

Đạo Phật dạy chúng ta bốn chân lý rất rõ ràng, tám lớp học, Đó là Bát Chánh Đạo. Cái chân lý thứ tư. Và đồng thời đức Phật xác định cho chúng ta có ba cách tu học Giới - Định - Tuệ. Như vậy một người tu sĩ của đạo Phật, hãy đi vào cái lớp Giới học đầu tiên. Cũng như một đứa bé mà muốn lên Đại học, học để trở thành một bác sĩ, một kiến trúc sư, một kỹ sư hay hoặc là một thạc sĩ, một tiến sĩ thì phải đi từ lớp Tiểu học, rồi mới lên Trung học. Rồi Đại học, rồi mới tốt nghiệp. Thì cái chương trình của đạo Phật nó cũng y như vậy.

Giới, học xong cái lớp Giới thì mới chuyển qua cái lớp Định. Học xong cái lớp Định mới được chuyển qua cái lớp Tuệ. Chứ không thể nào mà chưa học Giới, mà đi vào cái lớp Định mà tu tập được. Cho nên hầu hết tất cả mọi người đang tu tập Thiền Định, mà giới luật không nghiêm chỉnh, thì những người này đều tu thiền định của ngoại đạo. Không thể nói rằng Thiền Định của đạo Phật được.

Mỗi giới luật nó phải 5 năm tu học ở trong Bát Chánh Đạo, chứ không phải giới luật học có một năm. Mà 5 năm rất là rõ ràng, cụ thể để chúng ta thông suốt được giới luật đức hạnh. Từ 5 giới cơ bản, căn bản nhất đó là năm giới nhân bản. Cho đến 10 giới của người xuất gia gọi là 10 giới Sa Di, đến 250 giới của người tỳ kheo Tăng, 348 giới của người tỳ kheo Ni. Tất cả những giới luật như vậy là nó nói lên được oai nghi chánh hạnh của một người tu sĩ khi đi, đứng, nằm, ngồi, nói, nín, ăn, uống. Tất cả mọi cái đều thể hiện cái oai nghi, cái đức hạnh của nó.