Ở đời người ta hay xem thường những lỗi nhỏ nhặt, họ đâu biết rằng: từ những lỗi nhỏ nhặt đó mới thành những lỗi lớn; từ những lỗi lớn đó mới làm khổ chúng ta và mọi người, khiến cho xả hội thường xảy ra xung đột và bất an. Vì thế, trong đời sống hằng ngày chúng ta phải luôn luôn lưu ý đến những lỗi lầm nhỏ nhặt, vì có lưu ý thì không thể vô tình làm lầm lỗi.

Những lỗi nhỏ nhặt tuy không đáng kể, nhưng nhiều lần lỗi lầm nhỏ nhặt đó nó sẽ thành một lỗi lầm to lớn hơn. Góp gió thành bão, đó là câu tục ngữ mà người xưa đã dạy chúng ta: “Đừng xem thường những lỗi nhỏ nhặt”. Chính chúng ta vô tình xem thường những oai nghi chánh hạnh nhỏ (141) nhặt mà tâm ly dục, ly ác pháp không sạch, nên sự tu tập của chúng ta sẽ không có kết quả.

Ví dụ: Tâm khởi niệm muốn uống một ly sữa, một ly cà phê, một tô nước chè, hút một điếu thuốc lá, v.v…​ nếu chúng ta không ngăn chặn ngay từ lúc đầu, mà còn cho đó có ăn thua gì, cũng từ những lỗi nhỏ nhặt đó mà chúng ta trở thành những con nghiện ngập. Một người tu theo Phật giáo rất sợ phạm vào những lỗi nhỏ nhặt.

Đức Phật dạy những gì đều có ích lợi lớn cho đời sống tu hành của chúng ta, chỉ vì chúng ta khinh thường những lời dạy ấy, nên mới có những lỗi lầm nhỏ nhặt này thường xảy ra.

Những lỗi lầm nhỏ nhặt thường xảy ra, đó là chứng tỏ tâm chúng ta chẳng bao giờ ly dục, ly ác pháp được. Tâm chẳng bao giờ ly dục, ly ác pháp thì dù có tu ngàn muôn kiếp cũng chẳng đi đến đâu được.

Trong khi đang ngồi chơi với tâm thanh thản, an lạc và vô sự, bỗng nhớ đến câu kinh Phật hay một câu công án hoặc một bài thơ Đường, một câu ca dao, một bài dân ca, một bức tranh danh họa hoặc một niệm nhớ nghĩ về gia đình, con cái, v.v…​ đó là chúng ta đã phạm vào những lỗi nhỏ nhặt, mà con đường tu theo Phật giáo không chấp nhận những lỗi nhỏ nhặt này. Quý vị có biết không? Trong con đường tu tập giải thoát tâm vô lậu, nếu (142) chúng ta xem thường những lỗi nhỏ nhặt này, không giữ tâm thanh thản, an lạc và vô sự, thì dù tu bao lâu cũng chẳng giải thoát được gì, rất uổng cho một kiếp tu hành, phí công, phí sức vô ích. Thật đáng thương thay!

Bởi những lỗi lầm tuy nhỏ vì còn trong ý, nhưng nếu không thấy từ trong ý mà ngăn diệt, thì lỗi lầm ấy sẽ là một chướng ngại lớn trong tâm. Tâm còn chướng ngại thì làm sao bất động. Tâm không bất động dù chúng ta có tu muôn ngàn kiếp cũng chẳng đi đến đâu cả. Do biết rõ những điều này mà đức Phật đã dạy: “SỢ HÃI TRONG CÁC LỖI NHỎ NHẶT”. (143)

✿✿✿