Sư Tuệ Tĩnh: Kính bạch Thầy con hỏi thêm.

Bên Nam Tông thì thường có đề cập là, như Thầy ở đây nói là chứng quả cái Tam Minh gì thì mới chấm dứt được (22:23 thì đúng rồi), nhưng mình đó là quả A La Hán. Nhưng mà bên Nam Tông người ta cũng nói tương tự Tu Đà Hoàn, A Na Hàm, A La Hán. Như vậy trong trường hợp của Thầy dạy chúng con là có di nguyện, những người này chưa tới A La Hán thì những quả kia có không?

Trưởng lão: Có. Có chứ không phải không.

Sư Tuệ Tĩnh: Cũng như Sơ Thiền là cái gì đó hả Thầy?

Trưởng lão: Sơ Thiền là Tu Đà Hoàn. Nhập vào dòng Thánh rồi, ly dục ly ác pháp, cái búp, búp Thánh rồi.

Sư Tuệ Tĩnh: Bạch Thầy, con còn hỏi Thầy vấn đề.

Trong trường hợp mà bên đó người ta nói là ví dụ Tu Đà Hoàn thì còn tới bảy kiếp trở lại thế gian thì mới lên tới quả A-la-hán. Như vậy là, nhưng mà trong khi những kinh Phật, con có đọc qua kinh Nhân Duyên kỳ rồi Thầy có đề cập đó, là đi mất lên cái cõi Thiên đó, rồi đệ tử của Phật sau khi hết cái cõi thoát cõi Thiền đó, thì đi về Niết Bàn. Còn như tu, Thầy nói rằng ví dụ người đó đạt được quả Tu Đà Hoàn bảy kiếp, Tư Đà Hàm thì còn mấy kiếp gì đó, còn cái tu các A Na Hàm một kiếp, còn cái nào đó mới là Bất Lai. Còn cái lời sau trong kinh Phật thì nói về ở cõi đó rồi, sau khi mãn số kiếp đó thì đi thẳng vô Niết Bàn chứ không có trở lại nữa.

Trưởng lão: Đúng rồi. Bởi vậy tâm mà ly dục ly ác pháp rồi, tức là Tu Đà Hoàn rồi, tức là nhập vào dòng Thánh rồi đó, thì không lý nào mà ở trong dòng Thánh này mà không tiến tới diệt Tầm Tứ.

Sư Tuệ Tĩnh: Con đồng ý điểm đó. Nhưng mà, tại sao không đi luôn mà trở lại nói nó là bảy kiếp hoặc là mấy kiếp?

Trưởng lão: Nói trở lại có nghĩa là nói người không tu, nói cái người không tu.

(24:04) Bây giờ Thầy đang tu nè, Thầy đang ở trong ly dục mà cái cơ thể của Thầy thì vừa mới ly dục. Phân nửa thôi à, chứ chưa hết ly dục đâu, nghĩa là chưa hoàn toàn. Thì bây giờ Thầy có chết, Thầy cũng ở trong cái trạng thái phân nửa đó. Phải không? Phân nữa đó. Thì phân nửa như thế nào? Bởi vì cái nhân quả Thầy còn, cho nên Thầy tiếp tục sanh làm người, tiếp tục ở trong cái phân nửa đó Thầy tu để mà ly dục ly ác pháp hoàn toàn.

Nhưng mà khi mà ly dục ly ác pháp hoàn toàn rồi, thì nó là Tu Đà Hoàn chứ gì? Cái này Thầy nói phân nửa cái Tu Đà Hoàn thôi, phải không? Bây giờ đã ly dục ly ác pháp rồi thì cái quả Tu Đà Hoàn này là nhập vào dòng Thánh rồi. Thì không lý mà trong khi mà Thầy ở trong cái trạng thái của dòng Thánh này, Thầy không tiếp tục? Bởi vì cái đường này Thầy hoàn toàn Thầy chưa hết mà, Thầy còn con đường đi mà, chứ đâu phải là còn hoàn toàn sao?

Cho nên cái tâm nguyện Thầy là cái tâm nguyện đạt đến mục đích cuối cùng mà, chứ đâu phải là đạt đến giữa đường. Cho nên bây giờ Thầy bỏ thân này, thì Thầy không sanh làm người. Bởi vì nó ly dục ly ác pháp mà, Thầy ở trong cái quả Thánh mà. Tức là Thầy phải ở trong cái trạng thái Thánh. Tức là trạng thái Thánh này Thầy tiếp tục đi tới nữa, diệt Tầm Tứ Thầy đi tới Tứ Thiền, Thầy đi luôn. Cho nên phải đi tới Niết Bàn thôi. Không ai mà điên gì mà tới nhập Sơ Thiền rồi bây giờ bỏ cái Nhị Thiền để trở về phàm phu đâu. Không bao giờ có đâu.

Chỉ có bây giờ phân nửa, mà phân nửa cũng không mất nữa. Thầy nói, bây giờ tại sao mà không mất?

Hôm nay đó, quý sư làm cư sĩ đi, đến đây Thầy dạy thọ Bát Quan Trai cho. Một ngày một đêm giữ cái hạnh của người tu sĩ chứ gì? Tức là phạm hạnh chứ gì? Phải không? Vậy mà người ta cái kiếp sau, người ta còn sinh lên, người ta trở thành những tu sĩ đó, người ta không mất. Còn huống hồ là chúng ta hàng ngày sống, cố gắng sống những cái phạm hạnh như thế này. Rồi chúng ta tu ly dục được phân nửa đi, làm sao chúng ta mất? Tới Niết Bàn đó rồi. Đường đi chúng ta là hoàn toàn, nó chỉ duy nhất con đường đi tới, chứ không có đi lui nữa. Phải không?

Sư Tuệ Tĩnh: Cái đó, nhưng mà trong trường hợp mà Thầy nói là những người đó đã đạt cho mình, còn những gì người ta nói A Na Hàm hay là Tư Đà Hàm gì đó, cái ông Tu Đà Hoàn, kiểu cái ông mới đó là ổng bảy kiếp, còn cái ông sau đó chưa tới A la hán quả thì…​

Trưởng lão: Nhất lai.

Sư Tuệ Tĩnh: …​Còn hai vị bảy kiếp, ba kiếp, bốn kiếp gì đó, đại khái vậy đó, cũng như con nói như vậy là đúng không Thầy?

Trưởng lão: Nói đúng, bởi vì người ta phân cái…​ Thí dụ như bây giờ nói nhập vào dòng Thánh, thì mình còn bảy kiếp, mình mới có chứng Niết Bàn đi. Phải không?

(26:45) Rồi bây giờ, Nhất Lai còn một kiếp, phải không? Một kiếp thì người ta, bởi vì người ta định cái quả đó, bởi vì nói là Tứ quả, Tứ quả Sa môn chứ gì? Mà mỗi cái quả của nó, cái quả này nó mới nhập vào dòng Thánh thôi. Rồi cái quả này nó một kiếp nè, cái quả này nó còn bảy kiếp nè, cái quả này nó một kiếp nữa. Cũng như A Na Hàm đó, là nó một kiếp, mà A La Hán thì hoàn toàn hết rồi, phải không? Bây giờ Tu Đà Hoàn nó mới nhập vào dòng Thánh. Còn cái quả Tư Đà Hàm, Tu Đà Hoàn, Tư Đà Hàm, phải không? Tư Đà Hàm thì nó bảy kiếp, ờ nhất Lai chứ. A Na Hàm mới bảy, nhất Lai là một kiếp, còn cái Tu Đà Hoàn là nó bảy kiếp. Còn cái Tu Đà Hoàn thì nó mới nhập vào dòng Thánh thôi, phải không? Còn A La Hán nó hoàn toàn. Còn cái A Na Hàm, A Na Hàm rồi mới A La Hán. A Na Hàm thì mới Nhất Lai. Còn cái Tư Đà Hàm thì nó Thất Lai, còn cái này mới nhập vào dòng Thánh. Mình mới vào dòng Thánh thôi, mà vào dòng Thánh người ta còn không mất kia mà. Rồi bắt đầu bây giờ đó mới là còn bảy kiếp nữa, tức là Tư Đà Hàm.

Sư Tuệ Tĩnh: Kính bạch Thầy, bảy kiếp nữa nhưng mà bảy kiếp đó phải trở lại thế gian hay là đi luôn?

Trưởng lão: Không! Không! Không có.

Nói bảy kiếp là nói cái thời gian, trong cái khoảng thời gian tu của mình, nó lâu dài như vậy. Chứ nó không phải là bảy kiếp mà mình phải trở về thế gian này sinh lên bảy kiếp người tu nữa, không phải! Ờ, Một kiếp này mình tu mà…​ Thầy nói ly dục ly ác pháp rồi, kiếp này là Thầy quét luôn, chứ Thầy không có bao giờ nói bảy kiếp.

(28:41) Nhưng mà trong cái so sánh bảy kiếp, tức là bảy cái việc làm của chúng ta nó còn nặng nhọc, một kiếp thì nó nhẹ kìa. Nghĩa là bây giờ thí dụ như Thầy ly dục ly ác pháp, Thầy nhập Sơ Thiền đi ha. Bây giờ đó, thì bắt đầu bây giờ Thầy muốn vào dòng Thánh nè, tức là Thầy phải bảy lần tu tập nữa mới có thể mà, mới thấy chứng được cái quả này. Rồi bắt đầu bây giờ, Thầy nỗ lực, Thầy thực hiện tu tập nữa thì nó mới được một kiếp nữa. Nỗ lực cuối cùng nữa để chứng quả A La Hán thì một kiếp nỗ lực cuối cùng. Thì đây là muốn nói cái cách thức mà chúng ta phải có bảy lần nó còn một lần. Hiểu Thầy nói đúng không? Bảy lần không phải là, nói bảy kiếp không có nghĩa là phải sinh ra bảy lần mới làm được cái này, không phải đâu.

Bây giờ, khi mà vô cái dòng Thánh đó, chúng ta vất vả vô cùng, phải không? Nó khó vô cùng, nghĩa là ngàn ngàn triệu kiếp. Thầy muốn nói ngàn ngàn triệu kiếp mới vô được dòng Thánh, mà đến đây nó chỉ còn bảy lần để mà được cái quả này, phải không? Tức là bảy kiếp chứ gì? Mà hồi đó ngàn ngàn kiếp mới được vô dòng Thánh, chứ Sơ Thiền đâu phải ngàn ngàn kiếp. Còn cái này có bảy kiếp, trời đất ơi! Nó dễ quá vậy. Còn cái này còn một kiếp nữa thì quá dễ. Phải không? Mình nghe kiếp cái là mình tưởng, trời đất! Bảy lần sinh tử vậy chắc tiêu rồi còn gì, không phải đâu! Hiểu không?

(30:04) Bởi vậy Thầy nói tới cái chỗ mà Nhị Thiền cho đến Tứ Thiền, Tam Minh, trời ơi! Nó dễ quá, cho nên đức Phật nói bảy kiếp. Bởi vậy có tu rồi mới thấy một kiếp của đức Phật nó xác định chỗ cái quả này, Thầy thấy nó dễ. Còn đối với chúng ta bây giờ một người phàm phu mà nhìn vào cái chỗ mà Sơ Thiền của chúng ta, chỗ mà ly dục ly ác pháp này, họ nói ngàn ngàn kiếp mới làm được. Trời đất ơi! Đâu phải dễ, làm ăn một bữa họ ăn không nổi mà. Có khó không? Phải hiểu được chỗ này mới thấy được cái Thầy muốn nói cái chỗ này.

Còn bây giờ mình vô dòng Thánh rồi, thì cái này bảy kiếp một kiếp, trời đất ơi! Như đồ bỏ rồi. Còn cái này nó còn ngàn ngàn kiếp. Bây giờ một cái ông nào ở ngoài đời bây giờ họ còn tham tiền, tham bạc đi, mà ông vô đây mà ăn một bữa, họ ăn nổi không? Bảo đừng có đồng bạc nào đi xin cho rồi được không? Trời đất ơi! Khất thực khó quá trời quá đất. Mà sống có một mình buồn bã thấy mồ thấy tổ, ở đây chịu sao cho nổi, có phải ngàn ngàn kiếp không?!

So sánh được cái chỗ này mới thấy được cái chỗ đức Phật nói bảy kiếp, một kiếp mình thấy…​ Trời ơi! Nếu mà thật sự ra một kiếp, bảy kiếp vậy là đồ bỏ của mình rồi.