(00:00) Trưởng lão: Các con từ cái ngày mà tu tập ở đây với Thầy thì cái thứ nhất là qua những lời Thầy dạy là chắc chắn thì trong thời gian tu của mình mà nó có thì trong phần tu tập. Thứ nhất là phần tu tập là cái phần quan trọng nhưng mà cái đời sống, cái đời sống tu tập của mình, cái pháp tu thì nó quan trọng nhưng mà nó không quan trọng bằng đời sống của mình. Nếu mà hạnh sống đúng thì pháp tu mới có kết quả, còn mình sống không đúng thì pháp tu không có kết quả. Tại sao vậy? Tại vì thí dụ mình đây phải sống sao cho đúng ba hạnh ăn ngủ độc cư như cuốn tập Thiền Căn Bản mà Thầy dạy bốn năm rồi. Thì Thầy đã dạy về ăn, về ngủ, về độc cư: nó nói về cách sống của người tu sinh sao cho đúng thì chúng ta sẽ có kết quả, còn sống không đúng dù muốn thế nào cũng không thành tựu.
Ví dụ như tâm tham của chúng ta còn, chúng ta chưa nói ly dục ly ác pháp, cái tâm dục chúng ta còn, dục về ăn, dục về ngủ, dục về không độc cư thích nói chuyện cho nên những cái dục đó nó rất cụ thể rõ ràng đối với bản thân mình còn dễ nhận xét, thì bây giờ mình bỏ nhưng có điều cái tâm của mình hay dối gạt mình.
(01:50) Cái cuộc sống mà hồi xưa Đức Phật dạy cho chúng ta ăn ngày một bữa, Đức Phật đã có kinh nghiệm rất cụ thể, ăn để đủ sống không thừa thì nó không sanh dục. Nhất là cái thân của chúng ta nhứt là thanh niên thì về tình dục, ái dục nó rất mạnh, thông thường ăn nhiều thì nó sanh ra dục, nó bị thiếu, cái đối tượng của chúng ta nó cám dỗ. Cho nên mình ăn, Đức Phật ăn ngày một bữa mà cũng không chấp cho mình ăn quá nhiều. Người ta nghĩ rằng ăn một ngày ăn ba bữa, mà bây giờ ăn một bữa, ăn nhiều chút cho có sức khỏe, mà sức khỏe chúng ta là ăn vừa đủ no thôi. Nghĩa là không ăn quá căng thì do đời sống của chúng ta, chúng ta muốn như vậy thì cái tâm về cái sắc dục, cái chuyện mà Thầy nói nó xuất tinh nó cũng giảm bớt đi. Còn chúng ta ăn nhiều quá, đồ bổ nhiều coi vậy chứ nó không tốt cho cái người tu sĩ chúng ta; cái cơ thể của chúng ta, cái dục nó khó làm chủ lắm chứ phải không dễ. Từ đó mà nó ảnh hưởng đến cái tâm, cái thân ảnh hưởng tới cái tâm, cái tâm ảnh hưởng tới cái thân, vì coi vậy chứ thân tâm gắn bó với nhau, cho nên cái thân nó đòi hỏi thì cái tâm nó cũng đòi hỏi, mà cái tâm nó đòi hỏi thì cái thân bắt đầu nó cũng chịu ảnh hưởng theo. Do đó chúng ta sống đúng để cái thân của chúng ta nó thanh tịnh thì cái tâm nó lành, mà cái tâm chúng ta không phòng hộ, tức là chúng ta không giữ gìn mắt, tai, mũi, miệng, thân ý của mình để cho sáu cái trần ở ngoài nó xâm chiếm vô thì tạo ra cái duyên để nó phát khởi ra cái dục, dục ăn, dục uống, dục nói, dục này kia đủ mọi thứ.
(03:38) Cho nên chúng ta sống độc cư là chúng ta phòng hộ sáu căn của chúng ta tối đa. Khi mà chúng ta đi ra từ ở thất của mấy chú mà ra đây, tuy chúng ta thấy quãng đường nó ngắn nhưng coi vậy chúng ta cũng phải thực hiện được sự phòng hộ sáu căn của chúng ta, đi thì mắt ngó xuống, đi chậm chậm để chúng ta tránh đạp dẫm lên côn trùng.
Thầy nói thật sự mình vô ý một chút xíu thôi, một con vật nhỏ như kiến thì mình không thấy sự đau đớn của nó, chứ thử mình đạp con cuốn chiếu coi, nghe cái rớp, nhìn xuống nó lặn lộn, nó xót xa, nó đau đớn, làm sao mình thiếu tỉnh thức để cái sự đau khổ của chúng sinh như thế này? Mình đặt thành câu hỏi, mình thấy nó lăn lộn khi mình đạp nó cái rớp, thì mình thấy nó bị dập bể chỗ nào đó, nó bị đau khổ, thử hỏi con kiến thì làm sao mình đạp mà mình thấy được? Cho nên mình đâu thấy sự lăn lộn của con kiến bị gãy chân hoặc bị bể ra rồi nó chết, cho nên mình giết chúng sinh rất nhiều. Các loài chúng sinh hạ liệt, do cái nhân ác đời trước mà đời nay chúng sinh làm cái loài vật hạ cấp như vậy để cái chết nó dễ dàng trước mắt, mà cái sơ suất của chúng ta là cái chết trước mắt của chúng phải chịu.
Cho nên đối với người cư sĩ chúng ta phải thực hiện tâm từ, lòng yêu thương của chúng ta đến với muôn loài, thậm chí như trong Giới Luật trong Đức Phật cấm chúng ta không được đạp trên cỏ vì mình lỡ đạp mình sẽ làm chúng đau. Đối với Đức Phật ngày xưa vào khu rừng chắc chắn là đi trên con đường mòn, không thể đi trên cây cỏ được. Đức Phật cấm không cho giậm lên để làm héo úa lá cỏ, huống hồ cái việc gì, huống hồ gì mà chúng ta nắm đầu cây cỏ mà nhổ. Lòng từ người ta tu tập như vậy mới thấy được giải thoát, còn mình bây giờ đạp cây cỏ nó lung tung đủ thứ hết. Coi như vậy Thầy tổ chức như vậy nghĩa là đối với thời Đức Phật, sự tu đối với tu sĩ thời Đức Phật với Thầy thì Thầy chỉ mới có một phần trăm. Thầy chưa nói nếu mà đúng theo cái hạnh sống của các vị tu sĩ trong thời Đức Phật thì Thầy chỉ có một mà Đức Phật có cả trăm.
Còn muốn tìm một cái nơi để cho nó sống y như Phật mà Nhà nước họ không chấp nhận thấy mình sống rừng rú, không có chùa, không có chiền, không có này kia, chỉ có ba cái chòi lá cho nên họ không chấp nhận, họ sợ, cho nên thời đại chúng ta quá khó, vì vậy mà Thầy mới tạo được phải làm như thế này để họ đến họ thấy mình có nhà có cửa có này kia, họ thấy như vậy thì họ còn chấp nhận. Bây giờ quý thầy còn khuyên chứ Thầy là Thầy để nguyên cái rừng âm u như thế này, nghĩa là đi trong lối mòn chứ không dẫm đạp lên cây cỏ, không có được nhổ cái gì hết, chắc chắn là người ta không có cho mình làm rồi.
(06:42) Đó là những cái mà Thầy ước muốn để mà sống cho đúng những cái hạnh tu giải thoát của Thầy, để cho những người người ta bước vào, người ta sống trong cái đời sống của người ta, nghĩa là bỏ sạch ở ngoài đời, người ta không còn việc gì nữa, người ta vô đây người ta tìm cái hỷ lạc của sự ly dục, người ta sống ngay đó.
Các con vô đây, ví dụ như các con vô đây các con sống chịu khó mà tu, đừng có làm cái gì hết, ngay đó là mấy con có thấy ly dục ly ác pháp rồi, ly cái cuộc đời, mình ly rồi. Còn giờ quý Thầy, quý cư sĩ còn làm này làm kia thật sự ra chưa phải là đời sống của người ly dục, còn lao động còn làm, nhưng dù sao chúng ta cũng phải nói rằng trong cuộc sống hiện giờ thì cũng phải có những người làm như vậy để rồi chúng ta yên chúng ta tu hành, nhưng mà chúng ta yên tâm tu hành để trả công ơn của những người mà làm.
Ví dụ như Thầy Minh Trí làm củi, bửa củi, còn chú Đức thì xây phòng tắm, làm cái này cái kia, bắt điện này kia cho mình, cái công lao của họ làm coi như cư sĩ họ làm mình phải ráng mình tu sao cho đúng để đền đáp, mình tu sao cho đúng hạnh để mình đền đáp công ơn của họ đã làm giúp mình, họ hoàn toàn không giải thoát đâu, họ cũng không có phước báo gì đâu nhưng họ sẵn sàng giúp mình chứ họ không được phước báo gì hết, đừng nghĩ theo Đại thừa họ làm vậy họ có phước báo, họ chỉ gieo duyên để ngày nào đó họ tu (không rõ). Đối với Thầy thì những việc làm đó nó có lợi ích thiết thực vì họ đang ở trong cảnh đau khổ của họ, họ đang trong cảnh xây dựng. Còn mình hằng phút, hằng giờ, hằng giây mình giải thoát giữ mình không còn bận tâm đến chuyện đó, có cũng vậy không cũng vậy, không cần, có đèn thì mình có, mà không thì mình ở trong bóng tối, có gì đâu.
Ngày xưa Thầy ở trên Hòn sơn gần cả năm trời trên đó không một bóng đèn, tối là sống trong tối trong đêm tối chớ không bao giờ mà thắp đèn, khuya ở trên đỉnh mà. Thì tất cả những cái này là những cái điều mà Thầy nhắc nhở chúng ta sống hằng phút hằng giây chúng ta như vậy. Còn ví dụ bây giờ đèn đuốc này kia rồi phải lo này kia nọ như ở ngoài đời rồi. Ngày xưa thời Đức Phật nay dời chỗ này mai dời chỗ kia, có bao giờ mang điện mang đèn theo đâu, ba y một bát Thầy có nghe nói xin đèn xin đuốc gì đâu. Ở chỗ nào, ai Vua chúa ai có cúng dường này kia thì thắp, không thì thôi, nhưng hoàn toàn Đức Phật đâu có xin đèn đuốc mà chỉ xin ăn thôi. Cái bốn tứ sự là nó có bốn cái điều kiện xin của Đức Phật, đặt ra bốn điều kiện: xin y áo rách, lượm vải vá hay may lại hoặc phải xin vải để mà có y áo mặc; ăn uống thì khất thực xin ăn; giường nằm có nghĩa là những chòi tranh vách lá. Xin những cái đó với thuốc thang. Có bốn cái tứ sự có như vậy.
(09:54) Thì ở đây Thầy chỉ tạo cái thế chúng ta sống độc cư cho được cho nên có những tiện nghi trong thời đại của chúng ta, chứ sự thật đúng là thời Đức Phật sống đúng như vậy. Thầy đi vào cái khu rừng Thầy sống nghĩa là Thầy cất những chòi tranh vách lá vừa gọn một người ở một cái một cái vậy đó, nghĩa là luôn luôn chúng ta không bao giờ chúng ta sống được như ở đây, ở đây tiện nghi như ở trên thành phố xây, như vậy chưa đúng cái hạnh, nhưng mà phải ráng tu. Nhiều khi chúng ta tu trong cái môi trường hiện đại, thuận tiện rồi chúng ta sẽ bị đắm chìm, mà hễ đắm chìm thì chúng ta khổ.
Cho nên chúng ta nghĩ tưởng rằng chúng ta an nhàn rồi phải cố gắng khắc phục chúng ta không sống tiện nghi trong thời đại, chúng ta sống kiểu giải thoát, tâm hồn chúng ta không bị vật chất bị lệ thuộc, không bị đèn đuốc, không bị tất cả các mọi cái, không bị ăn uống. Ví dụ như nhà bếp người ta cho mình ăn những cái gì coi như mình xin ăn, mình ăn không được thì mình ăn còn ăn không được thì bố thì chúng sinh. Đó là cách thức để cho mình thực hiện cái đời sống của người tu giải thoát, cái đời sống của bậc Thánh.
Hôm nay cái sự tu nó đơn giản nếu mà chúng ta sống đúng, ăn đúng thì tâm chúng ta ít dục, ít dục tức là chúng ta lìa, rồi chúng ta tập theo pháp thì lần lượt chúng ta ly những cái vi tế của cái dục. Còn cái thô thì chúng ta ăn rồi ngủ, nhưng tại sao bây giờ mình còn buồn ngủ? Tại vì mình còn thô, chứ là người ta đâu còn buồn ngủ như vậy, cho nên mình phải tập để xã cái thô.