(00:00) Phật tử 1: Nay chúng con thỉnh Ngài, về tại khu vườn ở tại xã Thiệu Giao, huyện Thiệu Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Tất cả các Phật tử chúng con xin thành tâm đảnh lễ Đức Trưởng Lão ba lễ, xin Ngài chứng tâm cho tất cả các Phật tử chúng con. Nam Mô Bổn Sư Thích Thông Lạc Như Lai Phật.

Hôm nay tất cả các Phật tử chúng con xin thành tâm đảnh lễ và xin Ngài từ bi chỉ dạy cho tất cả chúng con, con đường đạo đức nhân bản - nhân quả, không làm khổ mình, khổ người.

Và nguyện vọng của con xin được dâng khu đất này để cúng Ngài vì chuyện hoàn hưng chánh pháp. Con xin tha thiết cầu khẩn Ngài trụ thế để hoàn hưng chánh pháp cứu độ chúng sinh, hướng dẫn cho chúng con và tất cả chúng sinh trên hành tinh này đang mong đợi chánh pháp của Như Lai. Xin Ngài từ bi hỷ xả vì chúng con mà Ngài trụ thế. Nam mô Bổn Sư Thích Thông Lạc Như Lai Phật.

(01:47) Trưởng lão: Hôm nay, Thầy về miền Bắc để giúp cho quý Phật tử những người hồi nào tới giờ theo đạo Phật, theo Phật pháp. (…​).

(03:07) Mục đích là tạo có một nơi là để quý Phật tử được về học tập Đạo Đức Làm Người, sống không làm khổ mình, khổ người. Cái danh từ mà gọi là đạo đức không làm khổ mình, khổ người, nếu một người sống mà hiểu biết đạo đức thì mình không làm khổ người khác, mà cũng không làm khổ mình.

Đời sống mà không làm khổ mình, khổ người thì hạnh phúc lắm mấy con. Nhưng, chỉ có đạo Phật mới có đạo đức đó mà thôi. Chỉ có đạo Phật mới có. Vì vậy mà từ lâu tới giờ, từ xưa tới giờ trong các chùa, lẽ ra người ta phải dựng cái nền đạo đức đó cho mọi người học. Thế mà người ta chỉ dạy mình cúng bái, cầu siêu, cầu an, xin xăm, bói quẻ, coi ngày giờ tốt xấu, lên đồng, nhập cốt…​ mà người ta không dạy đạo đức. Cho nên những cái hình thức mà cúng bái, cầu siêu, cầu an đều là mê tín không có đúng.

(04:30) Hôm nay được Thầy về đây, gặp được Phật tử, xum họp như thế này. Thầy mong rằng trên mảnh đất này ta ráng làm sao chúng ta có được những cái lớp học đạo đức, vì học đạo đức rất lợi ích. Người ta chửi mình không giận. Những nỗi buồn lo, giận hờn trong lòng mình, mình không còn buồn lo, giận hờn. Những bệnh tật, mình đủ sức đẩy lui bệnh, mà không cần phải uống thuốc đi bệnh viện. Đối với các cụ già, sức yếu hay bệnh tật, cơ thể sống không quắc thước, yếu đuối, lẫn lộn, đó là một điều đau khổ. Vì thế mà đạo Phật ra đời mục đích là đem lại sự bình an cho mọi con người và quắc thước, khỏe mạnh. Có đau bệnh thì đuổi bệnh đau. Muốn sống hồi nào sống, muốn chết hồi nào chết. Đó là mục đích của đạo Phật.

Cho nên, Đức Phật khi tu chứng đạo Ngài nói bài kệ: "Trên trời, dưới trời, con người là duy nhất làm chủ sanh, già, bệnh, chết". Mọi người ngồi trước mắt Thầy, đều là con người, nhưng có ai làm chủ bệnh, có ai làm chủ sự sống chết? Khi bệnh thì đi uống thuốc, đi nhà thương, rất là khổ sở. Khi chết mà muốn sống, thì sống cũng không được. Vì vậy mà mọi người đều quá khổ đau.

(06:14) Hôm nay Thầy muốn đem cái nền đạo đức của Phật giáo để hướng dẫn cho mọi người sống làm chủ được tâm mình. Người khác chửi, mình không giận. Hoàn cảnh xảy ra cho mình buồn khổ, tai nạn, hoặc có sự chia lìa chết chóc mà tâm vẫn bình an không đau khổ. Khi bệnh đau, có phương pháp, có cách thức đẩy lui bệnh. Khi chết, muốn chết hồi nào chết, muốn sống hồi nào sống.

Như Đức Phật đã dạy: Con người làm chủ được sanh, già, bệnh, chết. Không cầu khẩn, không van xin. Không cầu Thần Thánh, không cầu trời Phật ban hộ, gia hộ cho mình bình an, gia đình bình an, mà chính bản thân mình phải tự cứu lấy mình. Cho nên Đức Phật nói: "Các con tự thắp đuốc lên mà đi, ta chỉ là người hướng Đạo, dẫn đường cho các con mà thôi."

Thế bây giờ chúng ta đến chùa thì dạy cho chúng ta cầu siêu, cầu an thì không đúng lời Phật dạy. Cho nên Thầy đi ra Hà Nội, từ miền Nam đi ra Hà Nội, nhiều Phật tử tha thiết mong cầu được sống một cách bình an vô cùng, nhưng không biết đạo đức, học và tu như thế nào để đạt được.

Phật pháp không có khó, rất dễ dàng, nhưng chúng ta chỉ cần biết cách thức giữ gìn đức hạnh. Ví dụ, người Phật tử sẽ đến chùa thọ Tam Quy Ngũ Giới. Ở đây không biết quý Phật tử có hiểu chữ Tam Quy Ngũ Giới chưa, có thọ Tam Quy Ngũ Giới chưa? Đi đến chùa hay là chỉ biết thắp hương, cúng Phật, lạy Phật mà thôi? Khi đến chùa chúng ta thọ Tam Quy Ngũ Giới. Tam Quy tức là Phật, Pháp, Tăng. Ngũ Giới tức là năm đức hạnh.

(08:25) Đức thứ nhất là Đức Hiếu Sinh - lòng thương yêu sự sống của muôn loài. Cho nên người tu theo đạo Phật, người ta không bao giờ nỡ tâm cầm dao cắt cổ gà, cầm dao đập đầu cá. Người ta không nỡ, bởi vì con gà muốn sống, con cá muốn sống, không bao giờ nó muốn chết. Lòng thương yêu của chúng ta nhìn thấy sự chết của chúng, chúng ta đau lòng. Chúng ta muốn sống, chúng ta sợ đau khổ, sao lại nỡ lòng nào chúng ta lại giết chúng để mà ăn thịt? Chúng ta nỡ lòng nào bỏ từng miếng thịt chúng vào miệng mà nhai nuốt được cho đành khi chúng ta biết đau khổ, biết sợ chết?

Do đó, Đức Phật dạy chúng ta Đức Hiếu Sinh - lòng thương yêu sự sống. Chúng ta thương yêu sự sống của cả ngàn cây, loại cỏ. Thương yêu thời tiết nắng mưa gió bão, thương yêu từ không khí, từ nước uống…​ Người tu sĩ Phật giáo, người ta uống ly nước người ta không phí bỏ. Người ta biết rằng nếu không có nước thì chúng ta không sống được. Người ta biết rằng không khí không có hít thở, thì người ta không sống được. Cho nên người ta giữ gìn môi trường sống không khí trong lành, không bao giờ ném bỏ một nắm rác, một bọc rác dơ bẩn.

Trái lại, trên đường đi, Thầy thấy mọi người ném rác bừa bãi làm cho bầu không khí chúng ta rất bẩn, vì những đống rác thành bụi bay lên theo không khí. Vì bệnh đau do đâu mà có? Do môi trường sống không giữ gìn vệ sinh. Cho nên, đó là những hành động đạo đức, đạo đức vệ sinh. Người nắm một nắm rác mà ném ra đường, ném chỗ không đúng chỗ, gây ảnh hưởng sau này trở thành bệnh đau sau này cho mình cho người. Thì đó là đạo đức không làm khổ mình khổ người, mà hành động đó là vô đạo đức, làm khổ mình, khổ người.

Quý Phật tử thấy không? Hành động sống hằng ngày mà chúng ta vô tình đã thiếu đạo đức, làm cho chúng ta khổ mà mọi người khổ. Đạo đức giao thông, tức là chúng ta nghe luật lệ giao thông, chúng ta có bao giờ nghe đạo đức giao thông? Thế mà đạo Phật có đạo đức giao thông, dạy chúng ta đi trên đường không được đi song song. Quý Phật tử bây giờ chúng ta nghe đài, nghe báo chí đăng tin, hằng ngày tai nạn giao thông làm mất mát đi rất nhiều của cải, tài sản và người. Nỗi đau này, ví dụ như người chồng đi đường bị mất, để lại một người vợ trẻ, hai đứa con thơ, thì nỗi đau đớn vô cùng…​ Các con có thấy điều đó không?

(11:18) Cho nên, chúng ta không học đạo đức làm sao thấy trách nhiệm khi lái xe trên đường? Chạy ào ào tới chừng gây tai nạn ra, mình chết, người khác chết, hoặc mình bị thương, người khác bị thương. Đó là một nỗi đau nặng.

Nếu chúng ta không học đạo đức thì làm sao chúng ta biết được đạo đức giao thông? Luật lệ giao thông thì có người cảnh sát đứng gác thì chúng ta không vượt ẩu, nhưng không có người cảnh sát đứng gác thì chúng ta chạy vượt ào ào. Tới chừng gây tai nạn đau khổ rồi thì chúng ta hỡi ôi, sự mất mát quá lớn, sự đau đớn quá lớn.

Đó là những đạo đức đơn sơ như vậy, thế mà chúng ta còn không biết sai, huống hồ là những đạo đức nhân bản. Ví dụ, một người chửi mắng mình, thì mình nghe người ta chửi mắng mình, mình tức giận, chửi mắng lại hay đánh người khác, đó là vô đạo đức. Người chửi mắng mình, mình phải hiểu người đó khổ. Vì đối với mình, họ có sự tranh chấp nhau một điều gì cho nên họ mới chửi mình, cho nên họ khổ trước. Mình phải xét thấy người ta khổ, tại sao mình lại giận người ta?

Vì thế mình hãy tha thứ và thương yêu họ. Đó là đạo đức không làm khổ mình, khổ người. Khi mình thương yêu, mình tha thứ cho họ, thì lòng mình còn có giận họ không? Tức là mình không đau khổ. Còn mình giận họ, thì tức là mình chửi họ, mình mắng họ, tức là mình đau khổ và mình tạo thêm những điều ác nữa. Từ đó, hai gia đình đánh lộn nhau đến khi đi nằm nhà thương và bị ở tù. Các con thấy nhân quả không? Nhân quả chồng đó.

Nếu người học đạo đức đạo Phật thì chúng ta không bao giờ có trường hợp đó xảy ra, cho nên hạnh phúc vô cùng mấy con. Không làm khổ mình, khổ người, đạo Phật dạy chúng ta đạo đức như vậy, đem lại đời sống chúng ta bình an như vậy, thế sao chúng ta không học.

Nhưng, muốn học không phải nói suông, mà phải có trường lớp. Đạo Phật có tám lớp học đạo đức và ba cấp học như chương trình giáo dục ngoài đời, chương trình giáo dục của Nhà nước. Cấp tiểu học tức là cấp một. Cấp hai - trung học. Cấp ba - Đại học thì đạo Phật cũng có ba cấp: cấp một là học đức hạnh, giới luật; cấp hai là học Thiền Định; cấp ba là học trí tuệ. Ba cấp hẳn hòi mà tám lớp học rõ ràng.

(13:51) Lớp thứ nhất học Chánh Kiến, tức là thấy biết đúng như thật, giúp chúng ta hiểu thâm sâu. Ví dụ như người khác chửi mình mà mình hiểu biết đúng như thật - là thấy người ta khổ, người ta giận, người ta tức, người ta chửi mình, là người ta sống trong ác pháp. Mình hãy thương người ta chứ cớ đâu mình lại giận?

Còn mình biết sai - người này hung dữ, chửi mắng mình, mạ lị mình, như chó, như trâu, đào mồ mả ông bà mình lên, dùng ngôn ngữ chửi bới "tao đào mồ mả ông cha mày lên" - thì do đó mình tức mình, chứ mình đâu biết rằng người ta chửi mình là người đang đau khổ, là người đang ở trong ác pháp. Cho nên, chúng ta hãy thương người và tha thứ những lỗi lầm của họ.

Họ đang giận, họ là những người mất trí, họ đâu còn biết gì nữa. Họ như người điên mà tại sao mình lại giận hờn họ? Họ đâu còn bình tĩnh như mình, cho nên mình hãy tha thứ mà thương yêu họ. Khi mình tha thứ, thương yêu họ thì mình còn giận họ được không? Không. Từ đó chúng ta sống chan hoà tình thương nhau, có hạnh phúc không mấy con?